Bijenziekten en hun controle

Erwin Hoebrechts
e.Hoebrechts@scarlet.be
016770119

De bestrijding van de parasiet Nosema:

• Er zijn in Belgie geen toegelaten geneesmiddelen.
• Zorg voor voldoende stuifmeel, vooral in het voorjaar en het najaar. (Bijenweide, reizen, stuifmeelvervangers)
• Droge, goed geventileerde winterzit.
• Microscopisch onderzoek (2x per jaar).
• Vooral kernvolken zijn gevoelig.
• Oogst stuifmeelramen.

De bestrijding van de parasiet Tracheemijt:

• Krabbelende bijen microscopisch laten onderzoeken.
• Sommige bijenrassen zijn gevoeliger dan andere.
• Behandeling kan: mierenzuur, thymol (Zie varroabehandelingen).

Bacteriele broedziekten AVB - EVB

Preventieve bestrijding:

• Vervang regelmatig de broedramen.
• Ontsmet kasten en bodems. (Javel, soda,...).
• Voer enkel eigen honing.
• Voorkom roverij.
• Controleer uw broedpatroon bij een kastbezoek.
• Selectie op hygiënisch gedrag.
• Rasgevoeligheid.

Bestrijding in BELGIE:

• Meldingsplicht bij assistent
• Quarantainemaatregelen
• Opruiming bij aangetoonde AVB
• Medicatie is verboden.
• Terramicine
• Chlooramphenicol
• Sulfanilamidothiazol

Bestrijding IN VS, ARGENTINIE, CHINA:

• Terramicine
• Chlooramphenicol
• Sulfanilamidothiazol

Verboden:

• VERBODEN IN BELGIE
• GEEFT RESIDUEN IN HONING
• STRAFBAAR BIJ HONINGVERKOOP.

Varroamijt: Ontwikkelingscyclus

Varroa: Ziektebeeld

Virussen: De echte killers

• Virussen zijn parasitaire levende organismen. Zij hebben een gastheer nodig om zich voort te planten.
• Enkele virussen leven in varroamijten
• Via de open aanzuigwonden komen de virussen in de bijen/larven terecht
• Winterbijen hebben maandenlang aanzuigwonden, dus zijn ze zeer vatbaar voor virale infecties
• Verkreukte vleugels, snelle veroudering, krabbelaars,... zijn allen het resultaat van virale infecties, niet van de mijt zelf!

DYNAMICA

Ontwikkeling van de varroamijt in een normale bijenkolonie:

Ontwikkeling van de varroamijt in een rovende bijenkolonie:

Effect van een behandeling:

RESISTENTIEMECHANISM

"The struggle for life"

Varroa: Officiële behandelingsmethoden

APISTAN - strips

APIVAR - strips

PERIZIN - oplossing

Werkzame stof: Tau flavulinaat
Efficientie: zeer laag (resistentie)
Toepassing: najaar, strips in het broednest

Werkzame stof: Amitraz
Efficientie: onvoldoende (70%)
Toepassing: najaar, strips in het broednest

Werkzame stof: Coumaphos
Efficientie: 95% of meer
Toepassing: Late herfst, bedruppelen van de bijen

Hoe behandel ik Varroa?

• Tellen van mijten in de kolonies
• Darrenraatmethode tijdens het drachtseizoen.
• Dubbele mierenzuurbehandeling na de honingoogst.
• Oxaalzuurbedruppeling tijdens broedloze periode.
• Zwermen behandelen met oxaalzuur in de kieps.
• Kernvolken koninginnekweek: oxaalzuur.

Varroa: Tellen van uw varroapopulatie

Varroa bodem - pampermethode

Varroa: Meten is weten

Relatie natuurlijke mijtenval - varroapopulatie.

Seizoen Natuurlijke val Prognose # varroa's in de kast

Wintertros Meer dan 3 per week
Minder dan 3 per week
Kast behandelen
Kast OK tot herfst
NV x 400

Lente Meer dan 6 per dag
Minder dan 6 per dag
Kast behandelen
Kast OK tot herfst
NV x 100

Voorjaarsdracht Meer dan 10 per dag
Minder dan 10 per dag
Kast behandelen
Kast OK tot herfst
NIET SLINGEREN
NV x 30

Zomerdracht Meer dan 16 per dag
Minder dan 16 per dag
Kast behandelen
Kast OK tot herfst
NIET SLINGEREN
NV x 30

Herfst Meer dan 20 per dag
Onmiddellijk Behandelen
NA HET SLINGEREN NV x 120

Varroa: Darrenraatmethode

Toepassen tijdens de dracht.
April tot Juli: Hang een raam met wasstrip in, naast het broednest.
Elke 10 dagen: Snij de gesloten darrencellen uit.
Leg de uitgesneden darrenraat in mierenzuurdamp.
Opmerking:
Geen uitgewerkt darrenraam gebruiken.
Koninginnekweek!

Varroa: Mierenzuur:

Nassenheider methode
WERKEN MET MIERENZUUR

BEHANDELINGSTERMIJN
CONCENTRATIE IN DE KAST
MIJT STERFT AF
GOEDE REGELING
SLECHTE REGELING
MAX TOLERANTIE

Varroa: Nassenheidermethode.

• Vul de nassenheiders met 150 ml mierenzuur ; 65 %
• Hang de nassenheider afwisselend links en rechts van het broednest, met 1 raam zonder broed tussen. ( 2 x 1 week) Je hebt 1 verdamper nodig voor een produktievolk. Breng een wiek aan, 3 X 6 cm in Augustus, 5 x 6 cm in september.
• Laat enkel de vliegopening van de kast open; varroabodem hermetisch dicht
• Minimaal 10, beter 14 dagen behandelen.
• Twee behandelingen (bvb 1-15 aug en 15 tot 30 september
  Gebruik zuurbestendige handschoenen, veiligheidsbril en hou een emmer water in de buurt!
  Toepassen begin augustus en 15 september.
• Kontroleer na 2 dagen het verbruik. Eventueel wieken aanpassen.. WERKZAAM TEGEN VARROA EN TEGEN TRACHEEMIJT.

Varroa: Broedloze behandeling
Oxaalzuur

• Verneveling, bedruppeling of verdamping
• Efficientie 98% of meer
• Geen residuen
• Enkel toepasbaar in broedloos volk (cfr Perizin)
• GIFTIG voor de imker!
• Verboden in Belgie, toegelaten in sommige EU lidstaten.

Varroa: Oxaalzuurbedruppeling.

• Maak een oplossing van 1:1 water - suiker
• Los in 1 liter hiervan 35 g oxaalzuurkristallen op
• Warm de oplossing op tot handwarmte
• Neem de dekplank weg en druppel met een spuit 5 ml oplossing op elke bezette tussenruimte.
• 50 dode bijen op de vliegplank ‘s anderendaags is normaal.
  Gebruik zuurbestendige handschoenen en hou een emmer water in de buurt!
  Wacht een dag af met middagtemperaturen van 9°C of meer.

Terug naar "Bijen"